راهنمای تشخیص کیفیت موتور و گیربکس دستگاه آسیاب در بازدید حضوری: چگونه از اصالت و قدرت مطمئن شویم؟

۲. چک‌لیست بازرسی موتور: از پلاک تا بدنه

بازرسی موتور باید با دقت بالا و جزء به جزء انجام شود. حتی یک موتور نو و تمیز نیز می‌تواند دارای نقص‌های پنهان باشد.

۲-۱. بررسی پلاک و برند موتور

پلاک موتور شناسنامه آن است. اطلاعات کلیدی مانند قدرت (کیلووات/اسب بخار)، جریان نامی (آمپر)، ولتاژ، دور موتور (RPM)، و ضریب توان (Cos φ) باید به‌وضوح درج شده باشند. به دنبال برندهای معتبر و شناخته‌شده بازار باشید. پلاک‌های چاپ‌شده با کیفیت پایین یا پلاک‌هایی که به نظر می‌رسد دستکاری شده‌اند، زنگ خطر جدی محسوب می‌شوند.

• تطابق سریال: از فروشنده بخواهید اسناد خرید موتور از نماینده رسمی را ارائه دهد تا بتوانید شماره سریال روی پلاک را با فاکتور تطبیق دهید.
• ضریب توان (Cos φ): این عدد باید بالای ۰.۸ باشد. اعداد پایین‌تر نشان‌دهنده راندمان پایین موتور است.

۲-۲. بدنه و سیستم خنک‌کننده (پرتابل)

کیفیت بدنه موتور نشان‌دهنده کیفیت ساخت کلی آن است. بدنه‌های سنگین و محکم با پره‌های خنک‌کننده عمیق (Fins) بهتر از بدنه‌های سبک و ضعیف هستند. موتور آسیاب هنگام کار تحت تنش حرارتی بالا قرار می‌گیرد، بنابراین پره‌های خنک‌کننده باید عمیق و بدون آسیب باشند تا انتقال حرارت به درستی انجام شود. همچنین، از سالم بودن فن و پروانه خنک‌کننده در انتهای موتور مطمئن شوید.

۲-۳. سیم‌پیچی (در صورت امکان بازرسی)

در موتورهای بزرگ، در صورت امکان بازرسی درپوش جعبه ترمینال، باید به کیفیت سیم‌پیچی داخلی توجه کرد. سیم‌پیچی با مس خالص و لاک‌خورده، عمر موتور را تضمین می‌کند. برخی تولیدکنندگان متقلب از آلومینیوم با روکش مس استفاده می‌کنند که مقاومت حرارتی بسیار پایینی دارد. یک موتور باکیفیت باید دارای کلاس عایقی بالا (معمولاً F یا H) باشد.

۳. ارزیابی کیفیت و تناسب گیربکس

گیربکس نیروی موتور را به گشتاور بالا و دور مناسب برای روتور آسیاب تبدیل می‌کند. کیفیت گیربکس اهمیت کمتری از موتور ندارد، به خصوص در دستگاه‌هایی که برای مواد فوق‌العاده سخت طراحی شده‌اند.

۳-۱. برند و نوع گیربکس

در آسیاب‌های صنعتی، معمولاً از گیربکس‌های شفت موازی یا گیربکس‌های حلزونی با استحکام بالا استفاده می‌شود. برندهای معتبر و شناخته‌شده در بازار را جستجو کنید. نام برند و مدل باید به وضوح روی بدنه حک شده باشد. گیربکس‌های با کیفیت، معمولاً دارای بدنه چدنی سنگین هستند که توانایی جذب شوک و لرزش‌های ناشی از خردایش را دارند.

۳-۲. روغن‌ریزی و وضعیت آب‌بندی

در هنگام بازدید، اطراف پکینگ‌ها و کاسه‌نمدهای گیربکس را بررسی کنید. وجود هرگونه روغن‌ریزی، نشان‌دهنده نقص در آب‌بندی یا نصب نادرست است. گیربکس نو و باکیفیت باید کاملاً خشک و بدون نقص ظاهری باشد. این موضوع در حفظ شرایط گارانتی موتور و گیربکس شما بسیار اهمیت دارد.

۳-۳. تناسب قدرت (Service Factor)

گیربکس انتخاب شده باید دارای ضریب اطمینان (Service Factor) مناسب برای کار سنگین باشد. از فروشنده بخواهید ضریب اطمینان گیربکس را ارائه دهد. ضریب ۱.۲ تا ۱.۵ نشان‌دهنده توانایی گیربکس برای تحمل بار بیشتر از توان اسمی موتور است که در محیط‌های ضربه‌ای مانند آسیاب، ضروری می‌باشد.

۴. تست عملکرد موتور و گیربکس در حالت بی‌باری

اگر امکان روشن کردن دستگاه در هنگام بازدید وجود دارد، حتماً آن را تست کنید:

• صدا و لرزش: دستگاه را بدون مواد (در حالت بی‌باری) روشن کنید. موتور و گیربکس باید صدای یکنواخت و ملایمی داشته باشند. هرگونه صدای کوبش، سایش یا ناله غیرعادی از گیربکس، می‌تواند نشانه شکستگی چرخ‌دنده‌ها یا خرابی بلبرینگ باشد.
• دمای اولیه: در صورت کارکرد کوتاه، دمای موتور نباید به سرعت افزایش یابد. موتور و گیربکس باید به آرامی گرم شوند.
• شروع به کار: موتور باید نرم و سریع به سرعت نامی خود برسد. استارت‌های طولانی یا با کندی زیاد، می‌توانند نشان‌دهنده نقص در سیستم راه‌اندازی یا ضعف موتور باشند.

۵. تصمیم‌گیری بر اساس مقیاس 

انتخاب قدرت موتور و گیربکس مناسب، به طور مستقیم با مقیاس کسب‌وکار و نوع دستگاه شما مرتبط است. اگر تصمیم به خرید یک خط کامل شستشو دارید، مجموع موتورهای آن خط (آسیاب، ماردون‌ها، سانتریفیوژ) بسیار بزرگتر و نیازمند هماهنگی بیشتری است. اما اگر دستگاه شما فقط یک آسیاب تک‌کاره است، تمام تمرکز شما روی قدرت و گشتاور همان یک موتور اصلی خواهد بود. همواره توان موتور را متناسب با سختی مواد ورودی و نه صرفاً ظرفیت اسمی در نظر بگیرید.

۶. نتیجه‌گیری

کیفیت موتور و گیربکس قابل پنهان شدن نیست، به شرطی که بدانید به دنبال چه چیزی بگردید. با تمرکز بر برندهای معتبر، تطابق اطلاعات پلاک و مشاهده عملکرد روان دستگاه در حالت بی‌باری، ریسک خرید یک دستگاه ضعیف را به حداقل می‌رسانید. هرگونه ابهام یا تردید در مورد اصالت این قطعات، باید زنگ خطر را به صدا درآورد و شما را از نهایی کردن خرید بازدارد.